Το εθνικό μητρώο αποκλεισμού – γιατί καθυστερεί και πόσοι θα είχαν ωφεληθεί
Ο τζόγος δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι· για πολλούς μπορεί να μετατραπεί σε μια επικίνδυνη παγίδα που διαλύει οικονομικά και ψυχολογικά τη ζωή τους. Για να υπάρξει προστασία, πολλές χώρες έχουν θεσπίσει το λεγόμενο εθνικό μητρώο αποκλεισμού (self-exclusion register). Μέσω αυτού, ένας παίκτης μπορεί να εγγραφεί και να αποκλείσει τον εαυτό του από όλες τις νόμιμες στοιχηματικές πλατφόρμες και καζίνο στη χώρα, είτε διαδικτυακά είτε επίγεια. Είναι ένα εργαλείο αυτοπροστασίας που επιτρέπει στον παίκτη να βάλει όρια όταν τα πράγματα έχουν ξεφύγει.
Η πρώτη χώρα που εφάρμοσε ένα οργανωμένο, πανεθνικό σύστημα ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο με το σχήμα GAMSTOP, που λανσαρίστηκε πιλοτικά το 2018 και έγινε υποχρεωτικό για όλες τις άδειες το 2020. Ο παίκτης μπορούσε με μία κίνηση να “κλειδώσει” όλους τους λογαριασμούς του, χωρίς να χρειάζεται να μπαίνει ξεχωριστά σε κάθε εταιρεία. Σταδιακά, αντίστοιχα μητρώα υιοθετήθηκαν στη Σουηδία (Spelpaus, 2019), στη Γερμανία (OASIS, 2021), στην Ισπανία (RGIAJ) και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα, τα εθνικά μητρώα θεωρούνται διεθνές best practice στον υπεύθυνο στοιχηματισμό.
Στην Ελλάδα, η ΕΕΕΠ (Επιτροπή Εποπτείας & Ελέγχου Παιγνίων) έχει ανακοινώσει από το 2022 την πρόθεση δημιουργίας ενός ενιαίου μητρώου αποκλεισμού. Ωστόσο, μέχρι σήμερα η υλοποίηση καθυστερεί. Οι παίκτες μπορούν να κάνουν αποκλεισμό μόνο ανά πλατφόρμα, δηλαδή σε κάθε στοιχηματική ξεχωριστά, κάτι που συχνά αποδεικνύεται αναποτελεσματικό: ο παίκτης που παλεύει με τον εθισμό του μπορεί απλώς να στραφεί στην επόμενη εταιρεία. Η καθυστέρηση οφείλεται σε τεχνικά, νομικά και – πιθανότατα – πολιτικά ζητήματα, αφού το ενιαίο μητρώο απαιτεί διασύνδεση όλων των παρόχων, αυστηρή τήρηση GDPR και αποφασιστικότητα απέναντι σε μια ισχυρή αγορά.
Αν το μητρώο είχε τεθεί σε λειτουργία ήδη από το 2022, εκτιμάται ότι χιλιάδες παίκτες υψηλού κινδύνου θα είχαν κάνει χρήση του, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, περισσότεροι από 100.000 πολίτες έχουν εγγραφεί στο Spelpaus μέσα σε πέντε χρόνια. Με δεδομένο τον όγκο της ελληνικής αγοράς και το ποσοστό των προβληματικών παικτών, η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει δεκάδες χιλιάδες εγγεγραμμένους, προστατεύοντας οικογένειες, περιουσίες και ανθρώπινες ζωές από περαιτέρω καταστροφή.
Το μήνυμα είναι σαφές: η καθυστέρηση του εθνικού μητρώου αποκλεισμού δεν είναι απλώς μια τεχνική εκκρεμότητα. Είναι χαμένες ευκαιρίες προστασίας για πολίτες που ζητούν βοήθεια αλλά δεν έχουν αποτελεσματικά εργαλεία. Αν θέλουμε πραγματικά να μιλάμε για “υπεύθυνο στοιχηματισμό” στην Ελλάδα, η εφαρμογή του μητρώου πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα.